Categorie: Columns

VERWÖRMING

De zomer is dudelik òm. Wae hebbe in huize kollumnist al weer ein paar waeke de verwörming aangezatte. Tis altiêd effe spannendj of tink nog waal wiltj bolle naodetter ein paar maondj oete running is gewaestj.

Ich dreidje de thermostaat tot tege de twintjig… ich huuërdje ein kort gekir en de vlam zater weer ònger. Ein herkinbaar en dankbaar moment.

De verwörming aan kostj nateurlik geldj. De huuërst de ketel oppe zolder zien werk doon en asse bie ein klaor locht boete kiekst wie haard de sjoorstein rouktj dan duit ’t bekans pien inne portemonnee. Dao steit tegeneuver det de verwörming ouch veur prettige geveules en veur gemaâk kan zörge.

Laote wae mèt ´t gemaâk en mèt mien vrouw beginne. As zu de was boete neet mieër gedruuëgdj kriegtj dan lèktj ze eine houp gerei oppe radiatore. Binne ein oor zeen de hummes, de bòkse en de lakes striêkriêp. Het steit mesjien waal wat slordig, mer asse ’t verstopst achter ein bank of get steul vèltj ’t nog neet ins op.

Dan ’t geveul van zaligheid woeë wae allebei  vrieët van haoje: Mèt de rök tege eine lekkere heite radiator!!! Dao is bekans niks fijner!  De wörmdje trèkt vanoet diene rök nao dien tieëne. De mòst waal de sjoon oetdoon en mèt wolle zök oppe houte vloer gaon staon. Hééérlik. Dan kriese zoeën weldadig loom en slaoperig geveûl. Zèt dan ein glaâs roeëje wiên binne handjbereik….inne hemel kantj neet baeter zeên!

Noê wore ZU en ich de veurige daag op bezeuk bie de euverbure. Die haje zich ein stoof aangesjaftj. De zoogst ein lang zwarte piêp inne plefòn verdwiene en door ’t ruûtje kosse  volge wie de vlamme de knabbe op-ote. Det gaaf eine apaarte en gezellige sfeer. Aaf en toe most de gasthieër waal efkes nao ’t sjeurke renne òm get noewe veurraod te hale mer det waas neet zoeë bezwaorlik. Wae haje de aovendj same prima òmgekrege.

Toen wae tamelik laat weer de sleutel in ’t gaât stoke zagt ZU: “Dao zooj ich ouch waal zin in hebbe, in zoeën stoof. Ich zagt: “Wètse waal wat die kostj? En wie mòt det mèt die piêp door ’t plefòn en door ’t daâk?” ZU meindje det det allemaol te doon waâs en desse d’r hieël get veur trök kriegst. Sterker nog, det zich zoeën stoof oppe doôr weer trökbetaaltj. En ich weit òngertösse det as ZU get inne kop heet…..

Mer ich heb d’r bie oetgehaoje detter minstens éine radiator gengig mòt bliêve woeë ich mèt de rök tegenaan kan gaon staon.

LeiS

TRÖK VAN VAKANTIE

Hè hè, trök van vakantie…! Mien vrouw en ich hebbe 3 waeke in sjoeën oorde vertoefdj. Boetegewoeën! Völ gezeên, good gaete en gedroonke en ’t lekkerste waer desse dich kinst bedinke.

Mer noê zeen wae trök en wae sleipe de koffers binne. De stapel was veur ’t wasmesjien weurtj almer groeëter. Gebroêkdje en òngebroêkdje kleijer ligge doorein. Mer ZU riskeertj niks en meintj det de hieële reutemeteut gewasse mòt en nao 10 minute zoemtj de Zanussi kontênt veur de ieërste rit.

Oppe keuketaofel liktj de post van drie waeke. Netjes in staepelkes nieërgelagdj door de buurman dae tiedes oos aafwezigheid oûch heet gezörgdj veur de lampe, de vèsse en de bleumkes.

Hieëregod, wat eine berg pepere!! De reclamefolders waere ònmiddellik bie ’t aod pepeêr gedeponeerdj, òngelaeze. Dan de mieër serieuze post. Snel effe de enveloppe scanne. Gelökkig, niks biê van justitie, gein blauw enveloppe. Oûch gein doeëdsbreve of geboortekaertjes. Dus de ieërste daag gein verplichtinge. Dan de gezètte. Die van 2 en 3 waeke geleje lèk ich innegang inne pepeerdoeës. Toch waal mèt ein bitje spiêt òmdet dao nog òningevöldje sudoku’s in staon. De gezètte vanne aafgeloupe waek blajer ich snel effe door òm toch ein bitje oppe huuëgdje te zeen van watter zich allemaol inne waereldj heet aafgespeuldj toen wae d’r neet wore. Mer aod noets, det geuftj ein vreemdj geveûl. Net asof se de waterige pudding van ieëgister mòst opaete woeë inmiddels ’t vêl op is gekome.

As lèste laes ich de aafsjrifte vanne bank. Zoeëwie gewuuënlik is de categorie aafsjriêvinge völ groeëter dan de biê-sjriêvinge.  Mer ‘t vèltj eigelik nog mèt. De echte klap keumtj later waal as de oetgave die mèt de creditcard betaaldj zeên waere aafgehaoje, zoeëwie de tankbeurte en de tol oppe autoweeg.

Dan de aêt.  De keulkast is al veur de vakantie leeggehaaldj; dao is niks mieër te hale. Inne diepvries liktj ein half mik en ein pekske spinazie. Vèltj weinig met te combinere. En boete det, ZU en ich hebbe echt gein zin òm ane kookpot gaon te staôn.  Wae kieke deindanger ins aan en wae hove niks te zègge. Det weurtj Chinees.  Ich pak de tillefoon en bel. Mer dao weurtj neet opgepaktj. ‘Die zeen nateurlik geslote op maondjig’, zeet ZU. Dus hebbe wae os mer ein paar eikes inne pan gehoudj die nét neet euver de datum wore.

Gelökkig, mörge is alles weer normaal.

LeiS

Zaoterdig waastj sjoeën waer en ZU en ich haje oszelf getrakteerdj op ein lekker drênkske ònger ein parasol. Mèt vriê oetzicht! Het is altiêd aangenaam òm op ein terrasje te zitte en te kieke nao de minse die veurbiê loupe.

‘Kiek dae dao!’ zagt ZU inins, dae mins dae dao veur luiptj! Det kan toch neet!’ Ich snapdje neet drek wat ze bedoeldje en vroog:

‘Wat kan den neet?’

‘Dao dae lange mins mèt zien korte bòks en det gael T-shirt!’ Ich wist nog steeds neet wat neet kost. ‘Des toch hieël normaal…ein korte bòks en ein T-shirt mèt dit sjoeën waer…’

‘Het geit neet òm die bòks’, zeet Z. ‘Kiek ins nao die zök! Witte zök en dan ouch nog sandale aanhebbe! Des toch gein gezicht!’

Ich haaldje de sjouwers op want ich zaag niks wat neet oet zaâg! ZU probeerdje mich oet te lègge det sòmmige combinaties van kleier gewoeën neet kinne. ‘Det steit wie ein tang op ein verke. Det zuut eine blinje nog!’

Kee, bie zölke konstateringe hebse aan mich eine kwaoje! Want dao zeen nogal get oetmonsteringe die minse zich hebbe aangemaete die sjienbaar wáál kinne mer die eigelik verboje moste waere!

– Ein spijkerbòks woeë ter huuëgdje vanne knie ein flink gaât in gekniptj is.

Moedwillig!!!!

– Ein anger (noe) spijkerbòks die 20 cm te lânk is mer gewoeën gedrage

weurtj en daodoor ane achterkantj hieëlemaol kepot gesjroeveldj is.

– En ein derdje spijkerbòks woeëvan ’t kruûs tot inne hieëse gezaktj is.

Nae, neet gezaktj…die waere zoeë gemááktj!

– En dan van die zökskes die op ’t oug vrieët gekroompe zeen en nog mer

nét euver de hak getrochtj kinne waere. Nae  nae…die zeen neet te heit

gewasse…die zeen zoeë!!

Dan heb ich ’t nog neet gadj euver anger trendy versjiensele:

– Blauw of greun haor…

– Aangeplekdje negel en ougspleumpe van ein paar centimaeter

– Eine hanekâmp dae dankzij eine kwak stiefsel minstens ein waek rechtop

blieftj staon…

– Luppe en….die vôlgespote zeen òm mer get mieër volume te kriege.

– Eine iêzere rînk door oeër, winkbrauw, naas, lup, tòng, wang, navel en

anger lieëger gelaege lichaamsdeile.

– De hieële erm of sjouwer of rök getatoe-eerdj, sòms in alle kleure vanne

rèngelboog…

Des allemaol normaal! Mòt allemaol kinne!

Mer ein paar normaal, fris gewasse, witte zök gestoke in sandale…det sjientj neet te kinne!

Weem lèktj  mich det oet??

LeiS

Week 23 2010

Mien opa  en oma wiste nauweliks wat ‘t waas: op stap gaon. In heure tiêd bestòng det fenomeen neet. Het waas de hieël waek haard wirke; ouch op zaoterdig en zònnig. Want ein koe kan heur melk in het week-end neet ophaoje en verkes beginne allein mer haarder te kake asse neet op tiêd heure slòbber veurgezatte kriêge.  Oma haaj nog noeëts ein kefee ane binnekantj gezeen. Asse toen as vroumes de ‘kroeg’ binnekwoomst stòng det geliêk aan ieëwige sjanj. Opa kwaam d’r hieël aaf en toe waal, mer allein op biezunjer daag, zoeëwie 2e Paosdaag of 2e Pinksterdaag. Dan veroorloofdje hae ‘t zich òm nao de hoeëmes ein kònjekske gaon te drinke. Sòms twieë, mer dan heel ‘t écht op. Hae roukdje d’r ouch ein sigaar biê. Òm 12 oor  ging hae betale en dan kocht hae innegang ein stök sjòkkelaat veur  oma. Die peuzeldje det sònnessmiddes  veur de helft op en de anger helft bewaardje ze veur de zònnig dao-op.

Pas völ later, toen ‘t vieë vanne handj waas gedaon en ‘t werk oppe boorderie ein hieël stök minder waas gewore, ging oma op zònnigmiddig ouch waal ins mèt “op stap”. Mer allein as heur zöster en de mins d’r van mètginge. Anges zooj ze zich vrieët gesjaamdj hebbe. De manne droonke eine pot beer en de vroulu eine limmenaat.

Zoeë wie de meiste manne huldigdje opa en ziên zwaoger ‘t principe desse op ein bein neet kinst staon en dan woorte d’r waal ins ein stök of drie, veer gedroonke. De vroulu koste det tempo neet aan en bedankdje oppe tiêd. Mer ze vroge in plaats daovan ein stök sjòkkelaat. En zoeë kost ‘t veurkome det oma nao ‘t oetstepke thoês kwaam mèt ein paar stökker ‘Côte D’or of ‘Jacques’ in ‘t vlieske. De helft daovan gaaf ze trouwes weer wèg aan de kleinkinjer. Det sjòkkelaat-idee heb ich de veurige daag ouch wille toepasse. Òmdet ‘t weer ins good toeve waas inne broen kefee, en de gojen aard allein mer mieër woort, waas ‘t opins völ later dan ich dacht. En ich haaj HEUR beloofdj òm petiêd trök te zeen. As goodmaker kocht ich twieë stökker witte sjòkkelaat. (Wit vanwege de kleur vanne ònsjäöldj) Ich hòng de jas ane kapstok en leep de kamer in. ZU zaat oppe bank mèt ein book inne henj. Ich keek zoeë ònnuuëzel meugelik en lagt de sjòkkelaat oppe taofel. ZU keek ins nao de twieë repe, toen nao miên gezicht en toen nao de klok.

‘Wat ein versjrikkelik slecht idee!’ zagt ze.

LeiS

OP BEZEUK

Ich waas op bezeuk  in ’t bejaordjehoês. Neet hiê mer inne stad. De mins dae jaore naeve mich haaj gewoeëndj woort 90 jaor. Dus ich ging hum ein hendje gaeve. En ein duuëske sigaerkes. Want hae kan ’t roukverbod neet waardere  en paftj d’r nog löstig op los. Wat zootse ouch oetsjei-je asse 70 jaor gerouktj hebst!

Toen ich aanbeldje gebeurdje d’r ieëst ein puuëske niks. Net wie ich dacht detter neet thoês waâs huuërdje ich get gestòmmel en geslof en dreidje de sleutel in ’t sloôt. “Ha’ zagter, “kom binne”. Ich waas effe ein tukske aan’t doon, want straks keumtj nog mieër bezeuk. ‘Gank zitte! Wilse ein tas koffie? Of lever eine borrel?” Ich koos veur ’t lèste. Hae slufdje nao de kamerkast en pakdje twieë glaeskes. “Pak dich de fles mer oete keulkast zagter. “En sjöd zelf mer in want ich kan mien hândj neet good stilhaoje”

“Ich waal”,  zagt ich bitje plaogendj en dreidje de sjroéfdop los. “Tot aan ’t rendje zagter, ‘want die glaeskes van alwiel dao kan niks mieër in!” Ich dieë wat mich waas ‘opgedrage’ en zat zien glaeske op ’t biêzèt-täöfelke naeve ziene stool. ‘ “Proost dan”, lachdje ich,  “op nao de 100!” “Ho ho, doot mer éin veur éin; eder jaor is ein jaor winst!

“Wilse ouch ein sigaerke?” vroog hae.Ouch det sloog ich neet aaf en wae stoke allebei zoeën  broên stekske aan. De kamer waâs drek gevöldj mèt roûk. Hae genoôt d’r dudelik van.  Net asof hae bie edere trèk nog ins stökskes oet ziên laeve veurbiê zaâg kome. En  in kombinatie mèt ziên borreltje smaakdje de sigaar dudelik nóg baeter! Hiê zaât eine tevreje mins, 90 jaor aôd. Speerwitte haor, en eine blik van 100 jaor laeveservaring.

Ich dacht bie michzelf: “As ich op mien 90^e ouch nog zoeë kwiek bin en d’r nog zoeë vitaal oetzeen, dan teiken ich drek!” Hae vroog nog wietj mèt mien vrouw en wichter waâs en de belangstèlling waas gemeindj. Ziên geheuge haaj hum nog neet inne steek gelaote.

De tiêd waas òmgevloge; et waas ein gezellig bezeuk-eurke. Toen de sigaar op waâs en wae drie glaeskes achtereuver haje gekieptj gaaf ich hum ein handj. Ich zagt: “Dangerdaag kom ich uch hale mèt de auto en dan pak ich uch mèt nao os haer. Klasjenere wae dao wiejer. Ich zörg veur eine kaoje borrel”.       “Des good jòng”. zagter, “dao haoj ich dich aan!”

Drie daag later ZU smörges tege mich: “Wètse weem hiê inne gezèt steit? Bekkers Frens! Dae is gister gestorve. Röstig ingeslaope, steiter biê. Hae weurtj zaoterdig begrave”.

LeiS

DE HELFT

Wat weurtj neet deurder de lèste tiêd?? Ondanks de aanlokkelikke aanbejinge  inne supermêrtj (één plus één gratis) raaktj de portemonnee almer sneller leêg. Tóch is neet álles kommer en kwel en heb ich zowaar de lèste tiêd éin pluspeuntje kònne òntdèkke..

Bie mich inne keuke hingtj ein rol keukepepeêr. Des ein zaocht pepeerke òm van alles mèt aaf te vaege aster örges get geknoeëdj is. Beveurbieëldj get sop of ein kwekske majjenaes. Mer de kinst d’r ouch dien eige naas in snoéve. De zootst d’r eventueel ouch dien sjoon mèt kònne poetse.

Van zoeën rol kònse gemèkkelik ein stökske aafsjeure òmdet d’r òm de 25 centimaeter ein perforatiestrook is aangebrachtj. Vrieët henjig, Mer ouch verkwistendj! Want asse de geknoeëdje koffie hebst opgevaegdj ister pas ein tieëndje van ’t pepeerke gebroêktj mer weurtj ‘t toch sònger nao te dinke wèggegoeëdj.

Det mòtte miieër rminse òntdèktj hebbe en d’r get aan hebbe wille doôn want op eine goje daâg merkdje  ich det de rol döbbel zoeë dèk geperforeerdj waas!! En det ich dus twieë kieër zoeëvöl stökskes keukepepeêr kost gebroêke!! Nog mer de helft zoeë groeët en toch aeve broêkbaar. Hulde veur dees oetvinjing!! De helft dus!  Euveral de helft van!! De helft minder auto’s oppe weeg, de helft minder calorieje, de helft minder aafvâl, de helft minder ruzie, de helft minder rotzooj inne locht, de helft minder politieke pertieje, de helft….enz.

Allein, woeë neet op te bezunige vèltj….is mien wederhelft!

LeiS

Kaïn en Abel

In ’t begin schiep God hemel en aarde. Zoeë steit ’t inne bijbel. Wannieër det begin waas wete wae neet en wie d’r det precies gedaon heet wete wae ouch neet;  Ze wore d’r inins allebei.Hae zat ouch twieë minse op dae waereldj; ein men-ke en ein vrouke die de name Adam en Eva krege. Wat mich betreftj sjoeën name en ouch degelikke, want in oze tiêd drage doezendje minse dezelfdje name nog steeds.

Adam en Eva krege twieë wichter, Kaïn en Abel. Twieë zeuns dus. Die koste deindanger neet zoeë good lieje en al drek sloop de ruzie en de jaloersigheid de waereldj in. Zoeë erg det Kaïn zien breurke in ein driftbui  ein köpke kleiner maakdje. Wie det toen wiejer is gegange???? In eder geval neet op ein nateurlikke meneer. Want wie most Kain naokomelinge kriege aster geine vrouwelik persoeën besjikbaar waas? Babytjes kome neet oete locht valle. De einige meugelikheid is det Kaïn “het” mèt zien moder gedaon heet….

Toen eme van Jehova dae op eine zaoterdigmiddig mèt kinjerwage én vrouw ane deur stòng. lagt ich hum dit gevâl veur. Hae waas dudelik verrastj mer reageerdje toch mèt de volgendje opmerking :“Zo dicht bij de volmaaktheid kon dat nog” meneer, zagt hae en waas toen tamelik snêl de hook òm.

LeiS