Herplaatsing Kunstwerken Brede school Oprooj

Kunstwerken OPROOJ

De kunstwerken van Piet Schoenmakers hebben een nieuwe bestemming gevonden. Zij zijn in het najaar van 2018 geplaatst tegen de buitenmuren van de Brede school in Stramproy. Kunstenaar Schoenmakers *1919 †2009 had zijn atelier in de Bosmolen in Panheel. Hij maakte daar kunstwerken in keramiek, beton, koper, staal en glas. Toen hij ouder werd hield Schoenmakers zich vooral bezig met de schilderkunst.

Brede school “Oprooj”

In 2011 werd na de herfstvakantie de nieuwe Brede school aan de Parklaan in Stramproy onder de naam ‘OPROOJ’ in gebruik genomen. In het gebouw bevinden zich twee basisscholen, De Firtel, de openbare Jenaplanbasisschool De Duizendpoot en de Kinderopvang Humanitas.

Oorsprong van de kunstwerken

Voorheen lagen de basisscholen in Stramproy verspreid. De Sint-Janschool aan de Molenweg, de Sint-Willibrordusschool op het Kerkplein en de Sint-Servaasschool in de Prins Bernhardstraat. Alle drie de scholen werden gebouwd in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Zij zijn gesloopt of kregen een andere bestemming. Voor de peuters was er toen ruimte in het gemeenschapshuis ‘De Zaal’.

Om kunst te kunnen aanschaffen werd de ‘percentageregeling voor beeldende kunst’ bedacht. Anderhalf procent van de nieuwbouwsom van het gebouw werd gereserveerd voor de decoratieve aankleding van een school. Voor de Sint-Servaasschool maakte kunstenaar Cor van Geleuken in 1968 de ‘Bliksemschicht met spelende kinderen’. .

‘Bliksemschicht met spelende kinderen’
van Cor van Geleuken.

Ook de kleuterschool ’t Korebermke, die naast de Sint-Servaasschool stond, had een kunstwerk. Piet Schoenmaker creëerde voor in de speelzaal van de kleuterschool een compleet kabouterbos.

Piet schoenmakers in ’t Korebermke bij zijn ‘Kabouterbos’.

De bouwsom van de Sint-Willibrordusschool, die naast de kerk in Stramproy stond, veroorloofde drie grote kunstwerken. De ontwerpen zijn van Schoenmakers uit Panheel. De keramische kunstwerken werden gebakken bij kleiwarenfabriek Sint-Joris in Beesel. Het is niet duidelijk wat de kunstwerken voorstellen en welke naam de kunstenaar aan zijn creaties gaf. De gesloopte kunstwerken lagen te verpieteren in de niet meer gebruikte gemeentewerf in Stramproy. KUCH nam in het voorjaar van 2017 het initiatief om de in vergetelheid geraakte kunstobjecten een nieuwe bestemming te geven.

Kabouterbos

Het ‘Kabouterbos’ is een keramisch werk met zes afbeeldingen. Het kunstwerk bestaat uit maar liefst 47 losse delen. De bij de sloop beschadigde onderdelen, zijn gerestaureerd. Het ‘Kabouterbos’ is geplaatst tegen de zuidgevel van het huidige gebouw, waar de kleintjes van de kinderopvang lekker buiten kunnen spelen.

Alfabet

Het werk ‘Alfabet’ hangt tegen de oostgevel van het huidige schoolgebouw. Het zijn gebakken tegels met daar op de letters. De kunstenaar gebruikte bij dit abstracte werk maar drie kleuren: wit, geel en zwart. De ontwerper wilde waarschijnlijk met de letters A, B, C, enz. de ‘taal’ uitbeelden.

Vogels

Twee echte blikvangers zijn tegen de westgevel van de school te bewonderen. De ‘Vogels’ hangen links. De vijf op elkaar gestapelde vogels kijken om-en-om een andere richting uit. Bij dit werk gebruikte de kunstenaar de kleuren wit, geel en blauw. Was het de motivatie van de kunstenaar dat de jeugd na het verlaten van de school, “uitzwermt”?

Koning

Bij de ‘Koning’, rechts tegen de westgevel, moet de kijker zijn verbeelding laten spreken. Het kunstwerk bestaat uit een aantal grote elementen. De kunstenaar gebruikte in deze creatie alleen de kleuren wit en bruin.

“De school is een ontwikkelingsinstituut gericht op het kind (wieg). De leerling maakt tijdens het leren kennis met rekenen (2), taal (m), geschiedenis (koning), natuur (vis), sport (bal) en respect (slingers om de wieg).”

Kostbaar project

De plaatsing van de kunstwerken bij de Brede school, waarin alle ‘oude’ scholen zijn gehuisvest, bleek een uitstekende keuze te zijn.

Aanvankelijk werd er van uitgegaan dat het om drie kunstobjecten ging, die afkomstig waren van de Sint-Willibrordusschool. Tijdens het schoonmaken van de kunst werd duidelijk dat het vier werken van Piet Schoenmakers zijn. Het herontdekte kunstwerk kwam uit de kleuterschool ’t Korebermke. De kunstwerken bestonden uit maar liefst 103 elementen. Al puzzelend werden de kunstwerken bij elkaar gezocht. De verzameling bleek wonder boven wonder compleet te zijn. Dertien delen van het kunstwerk uit de kleuterschool waren gebroken of beschadigd. Vrijwilligers van de stichting Heyerkapel voerden de restauraties uit.

In de herfstvakantie van 2018 zijn de kunststukken door aannemersbedrijf Tjeu Vleeshouwers ‘muurvast’ bevestigd. KUCH hielp een handje. Eerst werd een kunstwerk op een groot blad uitgelegd. Het papier diende als mal om zodoende op de juiste plaats de gaten in de muur te kunnen boren. Roestvrije pennen en elastische vorstbestendige lijm aan de achterkant garanderen een veilige hechting. De keramische onderdelen zijn robuust en kunnen tegen een stootje.

Het arbeidsintensieve karwei was begroot op 4.000 euro. Voor de schoonmaak, restauratie en bevestiging van een onderdeel was ongeveer één uur nodig. Het project werd mogelijk door een financiële bijdrage van 2.000 euro uit de ‘cultuurpot’ van de gemeente Weert en de inzet van vrijwilligers. Van de bijdrage werd de aannemer betaald en een klein percentage ging naar de stichting Heyerkapel voor het schoonmaken, restaureren en assisteren bij de montage. De vier werken van Piet Schoenmakers vertegenwoordigen een waarde van ongeveer 40.000 euro.

Onthulling

De onthulling van de beeldende kunst bij OPROOJ vondplaats op woensdag 28 november 2018. Door de kunstobjecten is de Brede school op een speelse manier verfraait én zijn de werken behouden gebleven. Het herplaatsingstraject duurde 1,5 jaar. Diverse partijen waren bij het project betrokken: de onderwijsteams, de schoolbesturen, de gebouweigenaar, de gemeente Weert en KUCH.

Foto’s: Ton Briels, Jan Ploumen en Jac van Melick

Tekst: Jac van Melick (19-12-2018)