2006 Notedöpke van ’t Rojer dialekt.

NOTEDÖPKE 2006

van ’t Roojs dialekt

 

(volges de regels van Veldeke Limburg)

In dit “notedöpke” kintj gae laeze welke klânke wae in ’t Roojs gebroêke en wie ze gesjreve waere. In de kaders vindtj gae nog get heinjigge tips.

1. lange klank in een gesloten lettergreep

aa gaas gas
aâ raâd (gerekt) wiel
ee beer bier
eê gebeêt (gerekt) gebit
oo stool stoel
oô moôndj (gerekt) mond
uu stuup staart
uú muús iets gerekt) muizen
uû besjuût (gerekt) beschuit

2. tweetekenklank

ui buis buis
uî fluît (gerekt) fluit
ae kael keel
aê paêr (gerekt) peer
au gauw gauw
ei dweil dweil
eî deîg (gerekt) deeg
eu keul koel
eû veûr (gerekt) vuur
äö bäöltj bult
ie pien pijn
ié biés (iets gerekt) bui
iê griês (gerekt) grijs

ieë bieëst beest
ao haor haar
aô kaôf (gerekt) kalf
oe joek schommel
oé doéf (iets gerekt) duif
oê roêt (gerekt) ruit
oeë boeët boot
ou touw touw
oû sjoût (gerekt) schuld
uuë gruuëts trots

3. korte klank in gesloten lettergreep

a mat mat
â bândj (gerekt) band
e ker kar
ê vêl (gerekt) vel
è dèk vaak
o bos bos
ò slòk slok
i bitje beetje
î brîl (gerekt) bril
u lup lip
ö mös mus

4. lange klank in open lettergreep

a hale halen
e wete weten
o boter boter
u bluje bloeien
i liter liter

 

Belangriêk:

! Nederlandse woorden die eindigen op een d maar waarbij je een t hoort, blijven ook in het Roojs die d houden.
Bijvoorbeeld:
hoôndj en niet hoôntj; altiêd en niet altiêt.
breîd en niet breît

! Woorden die we hebben overgenomen uit andere landen (leenwoorden) schrijven we op dezelfde manier als ze in het land van herkomst geschreven worden. Bijvoorbeeld:
mail en niet meel
garage en niet graasj
computer en niet kompjoeter

! Het meervoud van ‘rug’ is ruggen’. In het Roojs klinkt die dubbele ‘gg’ als de ‘g’ in het Franse ‘garçon’
of het Duitse ‘gut’
We schrijven daarvoor een gk. Dus rögke

! Veel werkwoorden krijgen aan het eind géén n.
Bijvoorbeeld:
wirke (werken)
speule (spelen)
doewe (duwen)

! Veel meervouden van zelfstandige naamwoorden krijgen aan het eind géén n.
Bijvoorbeeld:
hinne (kippen)
kese (kersen)
kerre (karren)

! Voorzetsels, bijwoorden en telwoorden krijgen aan het eind ook géén n
Bijvoorbeeld:
boete (buiten)
tösse (tussen)
neuge (negen)

! In het Nederlands kennen we de
au en de ou (paus en kous)
Dat blijft in het Roojs ook zo.
Soms krijgt een Roojs woord een ou/au-klank terwijl dat woord in het Nederlands een oo heeft.
We gebruiken dan de ou en niet de au
Bijvoorbeeld:
ook oûch
rook roûk
hoop hoûp