KLETSKES

Eine mins van deze tiêd wiltj zich in deze geëmancipeerdje waereldj neet laote kinne en duit regelmaotig de boeëdsjappe en bemeutj zich mèt ‘t aete. Nao in ‘t begin völ blunders gemaaktj te hebbe en nao detter dèk aangebordj vleis oet ‘t kèlle kwaam begintj d’r noê get henjigheid binne te sluipe en weurtj de middig mèt smaak nao binne gewirktj.

Echte keuketerme wie ‘fruite’, ‘blanchere’, ‘au-bain-marie’ en ‘binje’ zeen gein geheime mieër veur mich as kok

Dao is waal ein anger probleem. Ich maak dèk te völ klaor. Aster ein stök of veer gesjèldje aerpel in ‘t water zeen geploonstj sleit de twiefel toe. Istj genògt of zal ich d’r toch nog mer eine biê doon? Zoeë istj ouch mèt de bloomkoeël. Zal ich hum hieëlemaol klaormake, of toch mer lever ein paar ruuëskes beware veur sangerdaags? En zal ich de kilo gehaktj hieëlemaol tot bölkes drei-je of kan ich ein bitje beware veur de spagetti dae dees waek mesjien op ‘t menu keumtj te staon.

Dèk weurtj gekoze veur de lèste optie. En bekans aeve dèk blieftj d’r get euver. De restante waere in kumkes gedaon mèt ein plestiekske d’r euver haer en dan de keulkast in.

Det geit zoeë door en aan ‘t inj vanne waek zitj de keulkast vôl mèt eine hieële houp kletskes. Te weinig en te versjillendj òm eine middig mèt veerdig te make en te jaomer òm wèg te kiepere.

Mien aojers kindje dit probleem neet. Die haje hinne en verkes. Die bieëste krege ‘wat vanne taofel euverbleef’. Ze wore neet kieskeurig. Ein beumke sop, dao-in wat gekookdje aerpel en wat moos, gelardeerdj mèt eine kwak pudding woeë ‘t vêl al op stòng. Alles òngerein! Pik pik,  slòbber slòbber. Binne de kortste kieëre waas alles op. Goje kost en neet deur.

Òmdet in huize kollum-maeker gein vieë mieër te bekinne is, zeen d’r veur ‘t kletskes-probleem 2 oplossinge. De kinst de restante inne voelnisbak deponere, leefst in ‘t GTF-vak, of door de wc speule. Det lèste is neet aan te raoje aster völ vèt biê zitj.

Mer sinds veurige waek ister ein simpel alternatief opgedoke. Bert, miene buurman  heet zich eine flinke herdershoondj aangesjaftj. Nog joônk, speuls en aktief en dae kan aete wie ‘ne baer!! Nao ein kort euverlèk zeen wae euverein gekome det ich regelmaotig de kletskes in ein kèlle tösse de konifere doorsjuuf. Hooftj  hae minder brokke te koupe, de hoondj is mieër as kòntênt en ich bin verlostj van miên probleem.

 

Allein gister vònj ich ‘t penke nog vôl trök. Waarsjienlik haaj d’r te völ broccoli en te weinig vleis in gezaete.

 

LeiS

Film op tentoonstelling “School van Toen”

MIS HET NIET!
Mooie tentoonstelling “”School van toen” in het muuelehuuske van de St. Jansmolen in Stramproy. Er wordt tijdens de openingsuren ook doorlopend een film van 65 minuten vertoond van Jac Pleunis. Ben jij geboren tussen eind 1964  en 1972 en zat jij in Stramproy op de lagere school? Dan is er grote kans dat je ook op de film staat want er is in bijna alle klassen gefilmd en tijdens o.a. de boomplantdag, zwemles, sinterklaas en carnaval.

 

Openingstijden tentoonstelling “School van Toen”
Op zaterdag 24 februari en zaterdag 9 en 23 maart van 10.00 uur tot 16.00 uur
Andere zaterdagen van 10.00 uur tot 12.30 uur.

Jaarvergadering 2024 Heemkunde Stramproy

Op zaterdag 20 april 2024 vindt de jaarvergadering plaats van Heemkunde Stramproy. Aanvang 15.00 uur in Zaal van Loon. Naast de reguliere agendapunten zal Harry Seevens ons deze middag meer vertellen over Antoon Keijers onder de titel: ’15 augustus 1875, een zondag om nooit te vergeten’.

Film ‘Gelukzoekers uit onze grensstreek’

Op dinsdag 9 april 2024 wordt in De Zaal in Stramproy door Heemkunde Stramproy de film ‘Gelukzoekers uit onze grensstreek’ vertoond. Aanvang 19.30 uur.

De film geeft inzicht in 400 jaar teutenhandel in de Nederlandse en Belgische Kempen. Teuten waren rondreizende handelaren of ambachtslieden die in de lente vanuit hun thuisbasis met koopwaar naar Duitsland of zelfs Denemarken trokken. De teuten onderscheiden zich van gewone marskramers door hun strakke organisatiegraad met kenmerken van een gilde. In de film worden korte interviews met deskundigen uit de regio afgewisseld met mooi nagespeelde scenes.

Film ‘Aber der Kirche passiert nichts’

Op vrijdag 23 februari 2024 wordt in De Zaal in Stramproy door de Culturele Werkgroep Stramproy de film ‘Aber der Kirche passiert nichts’ vertoond. Aanvang 19.30 uur.

Peter Crins en Peter Hermans maakten deze interessante documentaire over de oorlogsjaren 1940 – 1944 in Leveroy en omgeving. Aangrijpende persoonlijke verhalen over dorpse mensen die in concentratiekamp Vught terecht kwamen, de klokkenroof uit de kerk, Joodse onderduikers, de luchtoorlog, hulp aan piloten, het verzet, de inkwartiering van Duitse soldaten en het onderdak bieden aan Duitse deserteurs.

Vermeldenswaardig is dat deze film recent is uitgebreid met een passage over de omgekomen Duitse soldaat Christoph Ahlers. Hij werd in 1944 noodgedwongen door het verzet geliquideerd. Na langdurig onderzoek lukte het de filmmakers om de families van zowel de verzetsman als van de omgekomen soldaat te traceren. Het vorig jaar overhandigde de zoon van de verzetsman de trouwring van de Duitse soldaat aan diens zoon. Een indrukwekkend moment in deze film.

Kaartjes á 10 euro zijn vooraf verkrijgbaar bij DA Drogisterij Aendekerk en vrijdag aan de kassa.

VEURNEMES

Tis januari. Eine noewe start zulle wae zègge. Gooj veurnemes gemaaktj? Heet weinig zin! De meiste valle in ’t water. Want wae wille dèk te völ in eine kieër en griêpe te hoeëg.
Wilse geine kater euverhaoje aan  mislökdje veurnemes dan is eine goje raod: Maak allein mer klein veurnemekes. Heb ich ouch gedaon en zal die van mich aan uch veurstèlle:

  • Ich pak edere daag eine zuvere zakdook.
  • As ich mich gedouchtj heb haal ich zelf de haor oet ’t pötje.
  • As ich ein glaeske insjöd zörg ich det ’t beer neet weer euver de randj luiptj.
  • ’t Water woeë-in ich de eikes heb gekooktj gooëj ich neet mieër wèg mer gaef ’t veurtaan ane blome.
  • Ich zal neet mieër de tandebörstel van mien vrouw gebroêke as ich dae van mich weer ins kwiêt bin.
  • Ich zal  ’t wc-pepeer veurtaan récht aafsjeure.
  • As wae weer nao ein broeleft mòtte zal ich dit jaor minimaal eine kieër veur BOB speule; die anger 10 kieër maag mien vrouw det doon.
  • Ich zal miene jas veurtaan ane kapstok hange in plaats van euver eine keukestool te goeëje.
  • Ich gaon get minder zaôt op mien gekooktj eike doon.
  • Ich zal mien sjoon veurtaan zèlf wikse.
  • As ich as lèste nao bèd gaon zal ich alle lampe oet doon.
  • Oppe lèste zaoterdig vanne maondj zèt ich ’t aod pepeer veurtaan oppe tiêd ane straot!
  • Ich zal de bekindje “dit-is-de-lèste-borrel” neet mieër drinke.
  • Ich zal ouch de haarde körstjes vanne mik opaete.
  • Ich gaon noê écht oppe kalender zètte wannieër ich weer nao de tandarts mòt.
  • Ich zal minder majjenaes oppe friet doon.
  • Ich zal de heite sop neet mieër slörpendj opaete mer ieërst effe blaoze.
  • Ich zal oppe Maaseikerweêg neet haarder dan 80 rieje.
  • Ich zal de autosleutels op ein vaste plaats nieërlègge en neet inne jassetes laote zitte.
  • Ich zal mien vrouw helpe ’t bèd opmake (asse dao òm vreugtj)
  • Ich haal mien sporttas van noê aaf aan zélf leeg nao de fitnes.
  • Ich neem mich veur det ich toch zeker de helft van al dees veurnemes waor gaon make.

LeiS

GEZOÔNDJ

Völ eikes aete is neet good, want det verhuuëgtj de potentie ònnoemelik. Tis ein veròngerstèlling die al hieël get jaore de rundje duit in ’t arsenaal van volkswiêshede. Ederein duit dao waal ein bitje lacherig euver mer ’t speultj toch  stiekem bie völ minse door de kop. Mer wat bliêktj noê oet degelikke òngerzeuke?? Potentie en eikes hebbe niks mèt deindanger te make. Eme dae noeëts eikes itj kan vrieët potênt zeen. Fabeltje dus. De kinst d’r hoeëg-oet wat vervaelendje bròbbele van kriêge.

“GEZOÔNDJ” verder lezen

DOEMGENERATIE

Miêne opa waas boôr. Behalve ziên vieë en zien zeven jòng haaj hae ouch nog ein aantal lappe groondj die vroge òm intensief bewirktj te waere. Oma wirkdje aeve haard mèt al haaj ze naeve det alles ouch nog de zörg veur de aêt de was en de poets..

Det ze allebei saoves de piêp leêg haje det spriktj. Ich zeen ze nog dèk kroomp staon mèt de handj inne rök. Want dae rök haaj völ te verdure en dieë mèt ’t aojer waere och almer mieër pien. Mer klage waaster noeëts biê.

De jeugd van alwiel hooftj neet mieër zoeë haard te wirke mer heet aevegood dèk pien. Neet inne rök….mer ane doem!!

“DOEMGENERATIE” verder lezen

Tentoonstelling ‘School van Toen’

Stramproy – Vanaf zaterdag 18 november is de tentoonstelling ‘School van Toen’ te bezichtigen in het molenhuisje naast molen Sint-Jan aan de Molenweg in Stramproy. Deze tentoonstelling laat attributen zien uit het schoolleven van toen, aangevuld met veel oude foto’s van begin vorige eeuw tot de jaren ’80.

Beknopte geschiedenis van het ontstaan van het onderwijs in Stramproy

Stramproy kan terugkijken op een rijke schoolgeschiedenis. Rector Chr. Creemers wijdde in 1872 in de Publications een zeer interessant artikel aan de geschiedenis van het onderwijs in Stramproy. Het illustreert de situatie van het onderwijs in de 19e eeuw in de dorpen van Midden-Limburg. Creemers is een getuige van dichtbij.

Over het onderwijs in Stramproy schrijft hij: “In de oprichtingsakte van de kapelanij den 16e juli 1651 had de kapelaan, of ook wel vroegmisheer, de taak van de kosterij en het onderwijs der kinderen ter zijner laste.” Hoelang hij die dubbele functies persoonlijk heeft uitgeoefend is niet bekend. Niet lang erna wordt er melding gemaakt van kosters die ook het ambt van secretaris bedienen bij openbare verpachtingen van armengoederen.

Op het einde van 1700 wordt hier een zekere Hofman uit Ool tot koster en schoolmeester benoemd. Uit die tijd is bekend dat de koster en de onderwijzer vaak in één persoon verenigd waren – dit was ook het geval in Tungelroy.

Toen in de tijd van de Franse overheersing de kapelaan van zijn taak werd ontheven bleef er ook van het onderwijs niet veel meer over. Wel hield koster P.J. Stals in het winterseizoen school. Ook werden er hier kinderen om te onderwijzen toevertrouwd aan een paar oudere vrouwen uit het dorp.
In Dirreskes bakkus, een lemen hutje, gaf Christina Geutjens les. Vrouw Mertens gaf les in een lemen hutje van Kobuske van de Berk, kleermaker. Jan Teeuwen begon het ganse jaar door school te houden. Tot hem op 1 augustus 1828 een verbod werd opgelegd door de schoolopziener J.N. van den Schoor, waarschijnlijk omdat hij niet genoeg kennis had. Voor deze tijd hield in het Neelehuuske Jan van de Loo school. Bij Luus gaf Luus Jentje les aan leergierige kinderen van het Bergeroth. Waarschijnlijk is er ook een vroege naaischool geweest, geleid door een doofstomme vrouw: Kriks-Mieke.

In 1829 kwam het onderwijs op een behoorlijk niveau door de aanstelling van P.H. Rutten. In 1840 werd hij opgevolgd door Gerardus Tijssen uit Wessem, die in 1846 weer werd opgevolgd door Petrus Jacobus Lemmen, een echte Royer jongen. Hij bleef 42 jaren – tot 1888 – verbonden aan het Stramproyer onderwijs. Na Lemmen kwam meester Stroux.

De eerste school dateert van circa 1826. Deze was gelegen op de rechterhoek van de Bergerothweg en Emmastraat. Het betrof een boerderij die door vererving overging aan de gemeente, met de opdracht er een school van te maken. De gemeente bouwde met veel bouwtechnische problemen hier twee lokalen voor onderwijs. Later werd deze school door de gemeente verkocht en bouwde men in 1854 achter het kerkhof een nieuwe school, waarin op de bovenverdieping raadsvergaderingen werden gehouden. In 1934 werd de jongensschool Sint Willibrordus gebouwd, met op de bovenverdieping weer het gemeentehuis – het nu nog bestaande oude gemeentehuis aan de Frans Strouxstraat. De meisjesschool werd in 1920 gebouwd naast het klooster. Daar werd in de jaren ’50 ook de nieuwe huishoudschool gerealiseerd.

Ook het kleuteronderwijs, dat al in het begin van de vorige eeuw gestalte kreeg door de zusters uit Stramproy, wordt niet vergeten. De nieuwe kleuterschool werd in 1954 gebouwd op de huidige locatie van verzorgingshuis Rust in Roy. Hierna werden nog de Servaasschool (Prins Bernhardstraat), de Willibrordusschool (Kerkplein) en de Sint Jansschool (Molenweg) gebouwd. Ook kwam er een tijdelijke ‘blauwe’ school aan de Sint Maartenslaan en is aan de Parklaan de nu bestaande school Oprooi gebouwd.

Praktische informatie

Wie oude schooltijden wil herbeleven is vanaf zaterdag 18 november van harte welkom bij de tentoonstelling ‘School van Toen’ in het molenhuisje naast molen Sint-Jan, aan de Molenweg in Stramproy. De tentoonstelling blijft tot maart 2024 iedere zaterdag van 10.00 uur tot 12.30 uur geopend. Buiten deze tijden is een bezoek voor groepen mogelijk op afspraak.